آموزش کار با جرثقیل سقفی
در مواردی که نیاز به حرکت دادن اجسام مختلف وجود دارد، جرثقیل می‌تواند ماشینی مناسب و کاربردی باشد. در واقع جرثقیل، یک نوع ماشین برای بالا بردن، پایین آوردن و جابه جایی در سمت افقی و عمودی است. نام دیگر آن نیز در معادل انگلیسی، Crane است، این واژه به ماشینی اطلاق می‌شود، که دارای یک بازو به صورت کابل، سیم و طناب بوده و با استفاده از آن، می‌تواند اجسام سنگین را بلند کند. این ماشین می‌تواند به طور دکل یا یک سازه مرتفع باشد، که از طناب و قرقره‌هایی در عملکرد خود استفاده می‌کند. در واقع یک مزیت مکانیکی را ایجاد می‌کند، در نتیجه قادر به حرکت‌هایی فراتر از توانایی و قدرت انسان می‌باشد. عمده کاربرد آن، در صنایع ساختمانی و سازه‌های بلند و عظیم است، البته در مواقع استفاده در صنایع ساختمانی، به طور موقت نصب می‌شود. برای برخی از کاربردهای به خصوص، آن را بر روی یک سری وسایل نقلیه مخصوص نصب می‌کنند. امروزه این ماشین آلات در زندگی روزمره ما کاربرد گسترده‌ای دارند، همچنین پیشرفت در بسیاری از زمینه‌ها بدون آن غیر ممکن خواهد بود.
شما عزیزان می توانید برای مشاوره خرید انواع جرثقیل و استعلام قیمت به طور مستقیم از طراح و سازنده و بدون واسطه با کارشناسان ما در تماس باشید:
تلفن: ۰۲۱۶۵۹۶۰۰۶۷ ۰۹۱۲۱۴۳۸۷۴۲
آموزش کار با جرثقیل
در مبحث آموزش کار با جرثقیل ها، برای شروع کار و قبل از استارت، باید برخی موارد مانند؛ روغن، باد لاستیک، آب، موتور، اتصالات و وضعیت سیم بکسل را بررسی کنید. پس از بررسی ایمنی، نوبت به تنظیم و آماده سازی جرثقیل می‌رسد، در این زمان باید تنظیم ارتفاع بوم، زاویه بوم و وزنه‌های تعادل را انجام دهید. برای بلند کردن بار نیز، ابتدا سیم بکسل را به آن وصل کنید، سپس با استفاده از دکمه‌های کنترل بوم، آن را به طرف بالا حرکت دهید و احتیاط زیادی هنگام بلند کردن بار داشته باشید. در مرحله بعدی که پایین آوردن بار می‌باشد، باید با همان دکمه‌های کنترل، بوم را حرکت داده، سپس سیم بکسل را رها کنید. البته لازم به ذکر است، که برای آموزش کار با جرثقیل ها باید در برخی دوره‌های رسمی شرکت کرد. همچنین تجربه کار با جرثقیل نیز، می‌تواند باعث پیشرفت شما در کار با جرثقیل ها شده و مهارت شما را افزایش دهد.
در ادامه، مراحل کلی آموزش کار با جرثقیل سقفی را توضیح می‌دهیم:
- ایمنی قبل از شروع کار
بررسی سالم بودن کابل‌ها، قلاب، زنجیرها و سیم بکسل.
اطمینان از عملکرد صحیح ترمزها و قطع‌کن‌های ایمنی.
بررسی مسیر حرکت جرثقیل و اطمینان از عدم وجود موانع.
استفاده از تجهیزات ایمنی مانند دستکش، کلاه ایمنی و لباس مناسب.
خواندن دستورالعمل‌ها و چک‌لیست جرثقیل قبل از کار.
- نحوه کار با جرثقیل سقفی
الف) روشن کردن سیستم
بررسی برق ورودی
اطمینان حاصل کنید که جرثقیل به منبع برق مناسب (معمولاً سه‌فاز) متصل باشد.
در صورت وجود قطع‌کن اصلی (Main Switch)، آن را در وضعیت روشن (ON) قرار دهید.
بررسی کنید که چراغ‌های کنترل و نمایشگرها روشن باشند.
بررسی عملکرد کنترل‌ها
اگر از ریموت کنترل استفاده می‌کنید، باتری یا عملکرد دکمه‌ها را بررسی کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله نحوه بستن ریموت کنترل جرثقیل سقفی را مطالعه کنید.
در صورت استفاده از آویز کنترل (Pendant Control)، وضعیت سیم‌ها و دکمه‌های فرمان را چک کنید.
دکمه‌های حرکت به چپ، راست، بالا و پایین را تست کنید تا مطمئن شوید که جرثقیل به درستی واکنش نشان می‌دهد.
تست سیستم ترمز و قطع‌کن‌های ایمنی
دکمه توقف اضطراری (Emergency Stop) را آزمایش کنید.
برای بازرسی جرثقیل، آن را بدون بار حرکت دهید و بررسی کنید که هنگام رها کردن دکمه‌ها، سریعاً متوقف شود.
ب) بلند کردن بار
بررسی وزن و تعادل بار
اطمینان حاصل کنید که وزن بار از ظرفیت اسمی جرثقیل بیشتر نباشد.
مرکز ثقل بار را مشخص کنید تا از تعادل آن اطمینان حاصل شود.
اتصال ایمن بار به قلاب
از زنجیر، تسمه یا سیم بکسل مناسب برای متصل کردن بار استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله نحوه بستن سیم بکسل جرثقیل سقفی را مطالعه کنید.
بار را کاملاً در مرکز قلاب قرار دهید تا از کج شدن جلوگیری شود.
ضامن ایمنی قلاب (Hook Latch) را ببندید تا بار از قلاب جدا نشود. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله هوک جرثقیل چیست؟ را مطالعه کنید.
آهسته بلند کردن بار
ابتدا بار را چند سانتی‌متر از زمین بلند کنید و بررسی کنید که تعادل دارد.
اگر بار نوسان دارد، آن را متوقف کنید و دوباره تنظیم کنید.
به‌آرامی و بدون حرکات ناگهانی بار را بالا ببرید.
ج) جابه‌جایی بار
حرکت دادن جرثقیل به سمت مقصد
هنگام حرکت، از سرعت یکنواخت و کنترل‌شده استفاده کنید.
از چپ و راست کردن ناگهانی ترولی (Trolley) خودداری کنید تا بار نوسان نگیرد.
همیشه از مسیرهای مشخص شده حرکت کنید و از برخورد با موانع اجتناب کنید.
جلوگیری از نوسان بار
برای کنترل بهتر، هنگام توقف، ابتدا سرعت را کاهش دهید.
در صورت نوسان، منتظر بمانید تا بار کاملاً متوقف شود، سپس به حرکت ادامه دهید.
رعایت نکات ایمنی
هیچ‌کس نباید در مسیر حرکت یا زیر بار قرار بگیرد.
برای اعلام جابه‌جایی، از علائم صوتی (بوق هشدار) یا راهنماهای بصری استفاده کنید.
د) پایین آوردن بار
انتخاب محل مناسب برای فرود بار
محل فرود باید کاملاً مسطح و ایمن باشد.
از قرار دادن بار روی سطح ناپایدار یا در مسیر عبور افراد خودداری کنید.
پایین آوردن آرام بار
سرعت پایین آوردن را کنترل کنید تا از سقوط ناگهانی جلوگیری شود.
هنگام نزدیک شدن به سطح، سرعت را کاهش دهید تا ضربه ایجاد نشود.
جداسازی بار از قلاب
بعد از قرار گرفتن بار روی زمین، اطمینان حاصل کنید که وزن آن از قلاب برداشته شده است.
ضامن ایمنی قلاب را باز کنید و ابزارهای اتصال (زنجیر، تسمه، بکسل) را جدا کنید.
- نکات ایمنی حین کار
عدم اضافه‌بار: هرگز بار بیشتر از ظرفیت جرثقیل بلند نکنید.
عدم ایستادن زیر بار: هیچ‌کس نباید در مسیر حرکت یا زیر بار قرار بگیرد.
استفاده از علائم هشداردهنده: در محیط‌های کاری از تابلوهای هشدار برای ایمنی بیشتر استفاده شود.
عدم استفاده در شرایط نامناسب: در صورت خرابی سیستم، نوسان برق، یا شرایط محیطی نامساعد، کار را متوقف کنید.
- خاموش کردن و نگهداری
پس از اتمام کار، جرثقیل را در محل مناسب پارک کنید.
برق جرثقیل را قطع کرده و کلیدهای کنترل را در جای امن نگه دارید.
بررسی دوره‌ای تجهیزات و انجام سرویس‌های موردنیاز برای افزایش عمر مفید جرثقیل.
به طور کلی روش کار با انواع جرثقیل ها مانند جرثقیل دروازه ای و جرثقیل نیم دروازه ای نیز، شبیه به جرثقیل سقفی است.
انواع مختلف جرثقیل و کاربرد آن ها
در بحث آموزش کار با جرثقیل ها باید به انواع مختلف آن اشاره کرد، برای درک بهتر عملکرد این وسیله، باید ویژگی و مزایای هر یک را به طور جداگانه بدانید. جرثقیل‌ها با توجه به موارد کاربرد و نحوه کار به چندین بخش تقسیم می‌شوند. به طور کلی جرثقیل‌ها دارای دو نوع متحرک و ثابت هستند، که هر یک نیز به چند بخش تقسیم بندی می‌شوند. این ماشین آلات بر اساس حجم کار، شرایط کاری و ارتفاع کار در انواع گوناگونی ساخته شده و در صنایع بی‌شماری استفاده می‌شوند. در ادامه شما را با انواع متنوع این ماشین و کاربرد هر کدام از آن‌ها آشنا خواهیم کرد، تا تفاوت انواع جرثقیل را با یک‌دیگر بدانید.
همچنین بخوانید: زاویه باربرداری با جرثقیل
جرثقیل حمل عرشه
یکی از ویژگی‌هایی که این نوع از جرثقیل‌های متحرک را خاص می‌کند، حمل و نقل همه کاره آن است، که یک ویژگی کلیدی محسوب می‌شود. جرثقیل حمل عرشه نوع نسبتا جدید و به روزی می‌باشد، که نسبت به نوع قدیمی خود تکامل یافته بوده و دارای برخی مزیت‌ها می‌باشد. اندازه این ماشین کوچک بوده و دارای چهار چرخ است، همچنین قادر به چرخش ۳۶۰ درجه می‌باشد، که یک مزیت مهم در حمل آن می‌باشد. اندازه کوچک باعث می‌شود، آزادانه در محیط‌های مختلف و بدون هیچ مشکل حرکت کنند. همچنین نحوه راه‌اندازی آن بسیار آسان بوده و بدون هیچ گونه دردسری شروع به کار می‌کند.
جرثقیل خزنده یا کراولر
جرثقیل خزنده در زمین‌های نرم و ناهموار دچار هیچ گونه مشکلی نشده، همچنین به راحتی قادر به حرکت در جهت‌های مختلف می‌باشد. در کراولر به جای چرخ و لاستیک، از یک نوع زیر شاخه مجهز به یک جفت مسیر لاستیکی به کار می‌رود. این ویژگی باعث می‌شود، امکان استفاده در برخی زمین‌های نرم و مکان‌هایی که دارای پیشرفت محدودی هستند، بدون واژگون شدن آن، وجود داشته باشد. اگرچه که باعث محدود شدن ظرفیت چرخش این وسیله می‌شود، همچنین دلیل نام‌گذاری جرثقیل خزنده نیز، به دلیل نحوه عملکرد آن می‌باشد. به دلیل حجم زیاد و برخی تنظیمات خاص، معمولا تنها در برخی پروژه‌های بلندمدت و بزرگ استفاده می‌شود.
جرثقیل شناور
برای پروژه‌هایی که در محیط‌های آبی می‌باشند، جرثقیل شناور یک گزینه مناسب و کاربردی به حساب می‌آید. این جرثقیل که برخی آن را با نام کشتی جرثقیل می‌شناسند، برای پروژه‌های دریایی همچون ساخت و ترمیم بنادر یا برخی سکو‌های نفتی کاربرد دارد. یکی از قدیمی‌ترین انواع جرثقیل‌ها می‌باشد، که دارای تاریخ غنی بوده و از زمان‌های قدیم توسط بشر مورد استفاده بوده است.
جرثقیل سطح ناهموار
این نوع جرثقیل برای این که بتواند در سطوح ناهموار کاربرد مناسبی داشته باشد، از ۴ لاستیک ثابت و ۴ چرخ به طور متحرک بهره می‌برد. عمده استفاده از این ماشین آلات، در عملیات‌های برداشت در خارج از جاده‌ها و زمین‌های ناهموار است. برای آسان‌تر شدن تحرک آن در برخی زمین‌ها، دارای بوم و پایه‌های تلسکوپی می‌باشد، تا در مناطق تنگ تحرک بهتری داشته باشد.
جرثقیل سقفی
جرثقیل سقفی که با نام جرثقیل پل نیز شناخته می‌شود، بیشتر در محیط‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این وسیله شبیه به یک پل می‌باشد، که توسط دو تیر از جنس فولاد پشتیبانی می‌شود. همچنین به دو نوع دروازه‌ای و بازویی تقسیم می‌شود، که هر کدام مصارف گوناگونی دارند. نوع دروازه‌ای معمولا در بنادر و اسکله‌ها محموله‌ها را از کشتی بلند می‌کنند، اما جرثقیل بازویی در یک ایستگاه کاری به طور دائم نصب می‌شود، تا کار‌های تکراری انجام دهد.
جرثقیل سر چکشی
از پر کاربردترین نوع جرثقیل‌ها در پروژه‌های ساختمانی به حساب می‌آید، همچنین دارای یک اهرم چرخشی به طور افقی است، که روی یک برج ثابت قرار گرفته است. چرخ دستی این وسیله، در بخش جلویی نگهداری می‌شود، بنابر‌این با قسمتی از بازو که به طرف عقب کشیده می‌شود، به طور متعادل می‌باشد.
جرثقیل تلسکوپی
جرثقیل تلسکوپی دارای سیلندر هیدرولیک، به منظور تغییر طول بازو است. این نوع نیز، دارای یک بازو و یک سیلندر هیدرولیک بوده، که به آن قابلیت تغییر طول، همانند تلسکوپ را می‌دهد. همچنین در موقعیت‌های مختلف همچون؛ عملیات نجات در زمان بلایای طبیعی، مشاغل کوتاه مدت ساختمانی و برخی شرایط اضطراری کاربرد دارد.
دیدن کنید: جرثقیل بکسلی
نکات ایمنی کار با جرثقیل
برای آموزش کار با جرثقیل ها مطلع بودن از برخی نکات ایمنی مهم ضروری است، پس باید به این موارد توجه فراوانی شود. ایمنی در بحث کار مهم‌ترین چیز محسوب می‌شود، پس همیشه از کلاه ایمنی، کفش ایمنی و عینک ایمنی استفاده کنید، تا از خطرات احتمالی دور باشید. همچنین باید قبل از شروع کار، شرایط جرثقیل را مورد بررسی قرار دهید، تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل فرمایید. یکی دیگر از نکات مهم، بررسی شرایط محیطی است، در شرایط محیطی نامساعد از کار با جرثقیل خودداری نمایید. تا حد امکان از بلند کردن بار‌های سنگین خودداری کنید، همچنین بار‌هایی را که مرکز ثقل آن‌ها معلوم نیست، نباید بلند کرد. برای استفاده بهتر از جرثقیل، بهتر است همیشه از دستورالعمل‌های سازنده پیروی کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله از شاهین سازه با انواع جرثقیل‌هایی که امروزه در زندگی ما به طور مداوم استفاده می‌شوند، آشنا شدید. حال دیگر در آموزش کار با جرثقیل ها از نحوه کار و کاربردهای هر کدام از آن‌ها مطلع هستید. انجام عملیات با این ماشین آلات، نیاز به مهارت و دقت زیادی دارد، همچنین نباید نکات ایمنی را نادیده گرفت. بنابر‌این نباید برای یادگیری کار با جرثقیل عجله داشت، با صبر و یادگیری مداوم، می‌توان در این زمینه پیشرفت فراوانی داشت.
